သမာဓိ၏ အက်ဳိးတရား မ်ား

သမာဓိ၏ အက်ဳိးတရား မ်ား

- သာသနာ၏ အႏွစ္တရားတုိ႕တြင္ " သမာဓိ " သည္လည္း
တစ္ခုအပါအ၀င္ၿဖစ္သည္။ " သမာဓိ " သည္ ၿမန္မာတုိ႕ႏွင့္
ရင္းႏွီးကြ်မ္း၀င္ေသာ ပါဠိေ၀ါဟာရၿဖစ္သည္။
၁ ။ သမာဓိ၏ အဓိပၸာယ္
သမာဓိ၏ တဟ္အာရုံတည္းမွာသာ စိတ္ရွိၿခင္း၊
တည္ႀကည္ၿခင္းၿဖစ္၏။ စိတ္ကုိ အာရုံအမ်ဳိးမ်ဳိးသုိ႕
မပ်ံ႕လြင့္ မေၿပးသြားေစဘဲ တစ္အာရုံတည္းမွာသာ
ေကာင္းစြာထားႏုိင္ၿခင္း(သမာဓာန)သည္ သမာဓိ၏
သေဘာအဓိပၸာယ္ပင္ၿဖစ္သည္။

၂ ။ သမာဓိ၏ အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိး
သမာဓိ၏ အမည္မ်ား အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိပါသည္။ သမာဓိရကာမွ်
ၿဖစ္ေသာ ဟီနသမာဓိ(ယုတ္ညံ့ေသာတည္ၿငိမ္မွဳ)၊ လြန္စြာ
မပြားမ်ားရေသးေသာ မဇၥ်ိမသမာဓိ(အလယ္အလတ္
တည္ၿငိမ္မွဳ)၊ ေကာင္းမြန္ႏိုင္နင္းစြာ ပြားမ်ားၿပီးေသာ
(ပဏီတ သမာဓိ( ၿမင့္ၿမတ္ေသာတည္ၿငိမ္မွဳ) စသည္ၿဖင့္
သမာဓိအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ၀ိသုဒၶိမဂ္ စသည္တုိ႔၌ ေဖာ္ၿပထားပါသည္။
၃ ။ သမာဓိထူေထာင္နည္း
သမာဓိအလုပ္သည္ စိတ္ကူးယဥ္အလုပ္မဟုတ္၊ ႏွဳတ္ၿဖင့္
ေၿပာယုံသာေၿပာရေသာ အလုပ္လည္းမဟုတ္၊ လက္ေတြ႕ အလုပ္
ၿဖစ္သည္။ သမထ၊ ၀ိပႆနာ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကုိ လက္ေတြ႕က်င့္ႀကံ
ရွဳပြားမွသာ သမာဓိကုိရရွိႏုိင္ႀကမည္ၿဖစ္သည္။

အကယ္၍ သမထက်င့္စဥ္ၿဖင့္ သမာဓိကုိ ထူေထာင္မည္ဆုိပါက
ဆိတ္ၿငိမ္ေသာ ေနရာကုိ ေရြးရပါမည္။ သမထက်င့္စဥ္ေလးဆယ္
တုိ႕တြင္ ပါ၀င္ေသာ နည္းတစ္ခုခုၿဖင့္ သမာဓိၿဖစ္ေအာင္ ၿပဳရမည္။
သမာဓိၿဖစ္လာေသာအခါ စိတ္သည္ မိမိရွဳေန႕ေသာ အာရုံမွလြဲ၍
အၿခားသုိ႕ ပ်ံ႕လြင့္ေသာစိတ္မရွိေတာ့ေပ။ ဤသုိ႕ ၿဖစ္တည္ေနသာ
စိတ္ကုိ " သမာဓိ " (စိတ္တည္ႀကည္ၿခင္း )ဟု ေခၚၿခင္းၿဖစ္၏။
ထုိမွ်သာမက ၀ိပႆနာအာရုံတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ရွဳမွတ္၍ သမာဓိ
ထူေထာင္လုိကလည္း ထူေထာင္ႏုိင္ပါ၏။ သတိပ႒ာန္တရား
ေလးပါးလုံးမွ တစ္ပါးပါးၿဖစ္ေစ၊ အားလုံးၿဖစ္ေစ ပြားမ်ား၍
အာရုံတစ္ခုခုေပၚ၌၊ စိတ္သည္ အၿခားသုိ႕ ပ်ံ႕လြင့္ၿခင္း
မရွိေတာ့ပဲ စိတ္တည္ၿငိမ္ေနၿခင္းကုိ " သမာဓိ " ဟုေခၚသည္။
ထုိအေၿခအေနမ်ဳိးေရာက္ေအာင္ က်င့္ႀကံရွဳမွတ္ႏုိင္ၿခင္းကုိပင္
သမာဓိထူေထာင္ႏုိင္သည္ဟု ေၿပာဆုိႀကၿခင္း ၿဖစ္သည္။
၄ ။ သမာဓိ၏ စြမ္းရည္
သမာဓိ၏ စြမ္းရည္ကား ႀကီးမားလွ၏။ နိဗၺာန္ကုိ ဆုေတာင္း
ေနရုံႏွင့္ မၿပီး သမာဓိရသည္အထိ က်င့္ႀကံရဦးမည္ၿဖစ္သည္။
ၿမတ္ဗုဒၶက ဤသုိ႕ ေဟာႀကားခဲ့၏ -
" ရဟန္းတုိ႕...သမာဓိကုိ ပြားမ်ားႀကကုန္ေလာ့။
သမာဓိရေသာ ရဟန္းသည္ -
ဤကား ဒုကၡတည္း။
ဤကား ဒုကၡၿဖစ္ေႀကာင္းတည္း။
ဤကား ဒုကၡခ်ဳပ္ရာ (နိဗၺာန္)တည္း။
ဤကား ဒုကၡခ်ဳပ္ရာ (နိဗၺာန္)သုိ႕ ေရာက္ေႀကာင္း အက်င့္တည္း-ဟု
ဟုတ္တုိင္းမွန္စြာ သိ၏။
(သံယုတ္ပါဠိ၊ သစၥသံယုတ္၊ သမာဓိ၀ဂ္၊ သမာဓိသုတ္ )
ထို႕ၿပင္ ၿမတ္ဗုဒၶက -
" သမာဓိကုိ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ပြားမ်ားက မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌
ခ်မ္းသာစြာ ေနရၿခင္း၊ ဒိဗၺစကၡဳ(နတ္မ်က္စိ )ဥာဏ္အၿမင္ကုိ
ရၿခင္း၊ သတိ (ေအာက္ေမ့ၿခင္း)၊ သမၸဇဥ္(ဆင္ၿခင္ဥာဏ္)ကုိ
ရရွိၿခင္း၊ ကိေလသာအာသေ၀ါတုိ႕ ကုန္ခန္းႏုိင္ၿခင္း
ဟူေသာ အက်ဳိးတုိ႕ကုိ ရရွိႏုိင္ပါသည္။ "
- (အဂၤုတၳဳိရ္၊ စတုကၠနိပါတ္၊ ေရာဟိတႆ၀ဂ္၊ သမာဓိဘာ၀နာသုတ္)
ဤသုိ႕စသည္ၿဖင့္ သမာဓိစြမ္းရည္ ၊ သမာဓိ၏ အက်ဳိးတရား
မ်ားကုိ ၿမတ္ဗုဒၶ ေဟာႀကားထားၿခင္း ၿဖစ္ပါ၏။
- ( သာသနာေတာ္ထြန္းကားၿပန္႔ပြားေရး ဦးစီး႒ာန )