ဒါနကုသိုလ္ကံ၏ အက်ိဳးေပးရာကာလ ကြဲျပားပံု ၄-မ်ိဳး

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ပုဂၢိဳလ္တို႔ ျပဳေနၾကေသာ ဒါန-စေသာ ကုသိုလ္ကံတို႔သည္-
၁။ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ-ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ိဳးေပးေသာကံ။
၂။ ဥပပဇၨေ၀ဒနီယကံ-ဒုတိယဘ၀၌ အက်ိဳးေပးေသာကံ။
၃။ အပရာပရိယေ၀ဒနီယကံ-တတိယဘ၀မွစ၍ နိဗၺာန္ေရာက္သည့္ဘ၀တိုင္ေအာင္ အက်ိဳးေပးေသာကံ။
၄။ အေဟာသိကံ-ကံသာျဖစ္၍ အက်ိဳးမေပးေသာကံ-ဟူ၍ ၄-မ်ိဳးကြဲျပားလ်က္ ရွိေပသည္။

၁။ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ-ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ိဳးေပးေသာကံ-ဟူသည္ ဒါနစေသာ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ား ျပဳေသာအခါ ကုသိုလ္ေဇာတို႔သည္ ၇-ႀကိမ္ ရ-ႀကိမ္ ျဖစ္သြားၾကေပသည္။ ထို ၇-ႀကိမ္တို႔တြင္ ပထမေဇာကုသိုလ္ေစတနာကံသည္ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံသည္ ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ပင္ အက်ိဳးေပးႏိုင္ေပသည္။

ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ပင္ အက်ိဳးေပးေသာ္လည္း သူ႔ေရွ႔မွ ေဇာအကူအညီကိုမရ၍ ေရွးဦးစြာ ျဖစ္ရသည့္ ပထမေဇာကုသိုလ္ကံ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေမြးဖြားခါစ ကေလးငယ္မ်ားကဲ့သို႔ အားနည္းလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အက်ိဳးေပးေသာအခါ ပထမေဇာကုသိုလ္ ေစတနာကံသည္ ထင္ထင္ရွားရွား အက်ိဳးမေပးႏိုင္ေပ။ မထင္မရွားသာ အက်ိဳးေပးႏိုင္ေပသည္။

ပထမေဇာကုသုိလ္ေစတနာကံသည္ ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ပင္ ကုသိုလ္ရွင္ ကိုယ္ခ်မ္းသာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာ ရွိေနရေအာင္ ကုသုိလ္ရွင္ ျပဳခ်င္သည့္ကိစၥမ်ား လြယ္လြယ္ႏွင့္ ျပီးေျမာက္သြားရေအာင္ ကုသိုလ္ရွင္ အလိုရွိအပ္သည့္ အက်ိဳးတရားမ်ား လြယ္လြယ္ႏွင့္ ရရွိသြားရေအာင္ မထင္မရွားပင္ အက်ိဳးေပးႏိုင္ေပသည္။ ယခုဘ၀၌ အက်ိဳးေပးခြင့္မရလွ်င္ ေနာင္ဘ၀မ်ား၌ အက်ိဳးမေပးႏိုင္ေတာ့ေပ။ အက်ိဳးမေပးသည့္ အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားရေပသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ မ်က္ေမွာက္ဘ၀၊ က်ိဳးေပးက၊ ဒိ႒ဓမၼမည္။

ပထမေဇာကုသုိလ္ ေစတနာကံသည္ အားနည္းေသာ ကုသုိလ္ကံပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ထူးျခားသည့္ အေၾကာင္း ၄-ခ်က္ႏွင့္ ျပည့္စံုလွ်င္ေတာ့ ဆင္းရဲသားဘ၀မွ သူေဌးႀကီးျဖစ္ေအာင္ အက်ိဳးေပးႏိုင္ေပသည္။ ထူးျခားသည့္အေၾကာင္း ၄-ခ်က္မွာ-
၁။ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္၏ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၲာ ျဖစ္ျခင္း။
၂။ နိေရာဓသမာပတ္မွ ထေသာအခါ ျဖစ္ျခင္း။
၃။ အလွဴေပးပုဂၢိဳလ္၏ စင္ၾကယ္ေသာ လွဴဖြယ္ပစၥည္း ျဖစ္ျခင္း။
၄။ အလွဴေပးပုဂၢိဳလ္၏ ေစတနာ ၃-တန္ ထက္သန္ျခင္း။
ဤထူးျခားသည့္အေၾကာင္း ၄-ခ်က္ႏွင့္ ျပည့္စံုလွ်င္ ဆင္းရဲသားဘ၀မွ သူေဌးႀကီးျဖစ္ေအာင္ အက်ိဳးေပးႏိုင္ေပသည္။

အရွင္အႏုရုဒၶါအေလာင္း အႏၷဘာရ ျမက္ထမ္းသမားသည္ ထူးျခားေသာ အေၾကာင္း ၄-ခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုစြာ လွဴဒါန္းရေသာေၾကာင့္ ဆင္းရဲသားဘ၀မွ သူေဌးႀကီးျဖစ္ရသည့္ သာဓက ရွိခဲ့ေပသည္။
တခ်ိန္ေသာအခါ အရွင္အႏုရုဒၶါအေလာင္းသည္ အႏၷဘာရဟူေသာ အမည္ျဖင့္ သုမနသူေဌးအိမ္၌ မွီခို၍ ေနရေသာ ဆင္းရဲသား ျမက္ထမ္းသမား ျဖစ္ခဲ့ရေပသည္။ အႏၷဘာရျမက္ထမ္းသမားသည္ တေန႔ေသာအခါ ေတာအရပ္မွ ျမက္မ်ားကို ရိတ္ယူကာ ျမက္ထံုးမ်ားကိုထမ္း၍ အိမ္သို႔ျပန္လာခဲ့ေလ၏။ ထိုအခ်ိန္မွာ ဂႏၶမာဒနေတာင္၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူေသာ ဥပရိ႒ အမည္ရွိေသာ ပေစၥကဗုဒၶါ အရွင္ျမတ္သည္ နိေရာဓသမာပတ္မွထ၍ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ၾကြလာေတာ္မူျပီးလွ်င္ အႏၷဘာရျမက္ထမ္းသမား၏ ေရွ႔မွ သက္ဆင္းကာ သပိတ္ကိုပိုက္လ်က္ ဆြမ္းခံၾကြသြားေတာ္မူ၏။

ထိုအခါ အႏၷာဘာရသည္ အရွင္ပေစၥကဗုဒၶါအား ဆြမ္းလွဴလိုေသာေၾကာင့္ အိမ္ရွင္မထံ ျပန္သြား၍ ႏွစ္ေယာက္စာထမင္းကို ယူလာကာ အရွင္ပေစၥကဗုဒၶါအား လွဴဒါန္းျပီးလွ်င္ ဤတထပ္စာမွ်ေသာ ဆြမ္းကို လွဴဒါန္းရသည့္ ေကာင္းမႈေၾကာင့္ ေနာင္ျဖစ္ေလရာ ဘ၀တိုင္းတို႔၌ ဆင္းရဲသားမ်ိဳးမွာ မျဖစ္ရပါလို၏။ မရွိဟူေသာစကားကို မၾကားမသိရပါလို၏-ဟု ဆုေတာင္းပတၳနာ ႏွစ္ခုကို ျပဳလိုက္ေပသည္။

ဤကဲ့သို႔ တထပ္စာဆြမ္းကို လွဴဒါန္းကာ ဆုေတာင္းပတၳနာျပဳျပီးလွ်င္ အိမ္သို႔ျပန္လာေသာအခါ သူမနသူေဌးက အႏၷဘာရ၏ ဆြမ္းအလွဴကို တက်ပ္မွစ၍ တေထာင္ထိေအာင္ တိုးေပး၍ ၀ယ္ယူေသာ္လည္း မေရာင္းသည့္အတြက္ေၾကာင့္ အမွ်ေ၀ေစျပီး သာဓုေခၚကာ ေငြတေထာင္ေပးေလ၏။

ထို႔ေနာက္ မင္းႀကီးထံသို႔ သြားဖို႔ရန္ရွိ္၍ အႏၷဘာရကို မင္းႀကီးထံသို႔ ေခၚသြားေလ၏။ မင္းႀကီးကလည္း တေထာင္ထပ္ေပးျပီးလွ်င္ အိမ္ေဆာက္ဖို႔ရန္အတြက္ ျခံေျမတခုကို ေပးျပန္ေလသည္။ ထိုျခံေျမကို ရွင္းလင္းေသာအခါ အႏၷဘာရအတြက္ ေရႊအိုးမ်ား ေပၚထြက္လာေသာေၾကာင့္ ဆင္းရဲသားကို သူေဌးႀကီးဘြဲ႔ ေပးလိုက္ေလ၏။ အႏၷဘာရျမက္ထမ္းသမား၏ ဆြမ္းအလွဴသည္-
၁။ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္၏ ပေစၥကဗုဒၶါ ရဟႏၲာျဖစ္ျခင္း။
၂။ ပေစၥကဗုဒၶါ ရဟႏၲာ၏ နိေရာဓသမာပတ္မွ ထေသာအခါ ျဖစ္ျခင္း။
၃။ အလွဴေပးပုဂၢိဳလ္ အႏၷဘာရ၏ တထပ္စာဆြမ္းသည္ စင္ၾကယ္ေသာ လွဴဖြယ္ပစၥည္းျဖစ္ျခင္း။
၄။ အလွဴေပးပုဂၢိဳလ္ အႏၷဘာရ၏ ေစတနာ ၃-တန္ ထက္သန္ျခင္း
ဟူေသာ ထူးျခားသည့္ အေၾကာင္း ၄-ခ်က္ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာေၾကာင့္ အႏၷဘာရသည္ ယခုဘ၀၌ပင္ ျမက္ထမ္းသမား ဆင္းရဲသားဘ၀မွ သူေဌးႀကီး ျဖစ္သြားရေလ၏။ ပထမေဇာ ကုသုိ္လ္ေစတနာကံ၏ အက်ိဳးေပးပင္ ျဖစ္ေပသည္။

ဤသာဓကကိုေထာက္ထား၍ အလွဴဒါနျပဳေသာအခါ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ဘက္က အေၾကာင္းအဂၤါ ႏွစ္ပါးႏွင့္လည္း ျပည့္စံုႏိုင္သမွ် ျပည့္စံုေအာင္ ေရြးခ်ယ္ၾကရေပသည္။ အလွဴေပးပုဂၢိဳလ္ မိမိတို႔ဘက္ကလည္း အေၾကာင္းအဂၤါ ႏွစ္ခ်က္ႏွင့္ ျပည့္စံုႏိုင္သမွ် ျပည့္စံုေအာင္ စီမံျပဳလုပ္ၾကရေပသည္။

( ၂ ) ဥပပဇၨေ၀ဒနီယကံ-ဒုတိယဘ၀၌ အက်ိဳးေပးေသာကံ-ဟူသည္ ဒါနစေသာ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ားကို ျပဳေသာအခါ ေဇာ ၇-ႀကိမ္တို႔တြင္ ၇-ခုေျမာက္ျဖစ္သည့္ သတၱမေဇာကုသိုလ္ေစတနာကံ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုသတၱမေဇာ ကုသိုလ္ေစတနာကံသည္ ယခုဘ၀မွ ကြယ္လြန္သြားျပီးေသာအခါ ဒုတိယဘ၀၌ အက်ိဳးေပးေသာကံ ျဖစ္ေပသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ ဒုတိယဘ၀၊ က်ိဳးေပးက၊ ဥပပဇၨမည္။

သတၱမေဇာ ကုသိုလ္ေစတနာကံသည္ ေဇာ ၇-ႀကိမ္တို႔တြင္ ေနာက္ဆံုး အဆံုးေဇာေစတနာကံျဖစ္၍ အားနည္း၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒုတိယဘ၀၌ပင္ အက်ိဳးေပးရသည္။ ဒုတိယဘ၀၌ အက်ိဳးေပးခြင့္ မရခဲ့ေသာ္ တတိယဘ၀၊ စတုတၳဘ၀ စသည္တို႔၌ အက်ိဳးမေပးႏိုင္ေတာ့ေပ။ အက်ိဳးမေပးသည့္ အေဟာသိကံမ်ား ျဖစ္သြားရေပသည္။

( ၃ ) အပရာပရိယေ၀ဒနီယကံ-တတိယဘ၀မွ စ၍ နိဗၺာန္ေရာက္သည့္ဘ၀တိုင္ေအာင္ အက်ိဳးေပးေသာ ကံ-ဟူသည္ ဒါနစေသာ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ားကို ျပဳေသာအခါ ေဇာ ၇-ႀကိမ္တို႔တြင္ ပထမေဇာကံႏွင့္ သတၱမေဇာကံ ၂-ပါးကို ၾကဥ္ဖယ္၍ အလယ္ေဇာ ၅-ခု ကုသိုလ္ေစတနာကံ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုအလယ္ေဇာ ကုသိုလ္ေစတနာကံ ၅-ခုသည္ ေရွးေရွးေဇာမ်ားက ရရွိၾကေသာေၾကာင့္ အားႏွင့္ျပည့္စံုၾကေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တတိယဘ၀မွစ၍ နိဗၺာန္ေရာက္သည့္ ဘ၀တိုင္ေအာင္ အက်ိဳးေပးႏိုင္ေပသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ တတိယဘ၀မွ၊ နိဗၺာန္က်ထိ၊ က်ိဳးေပးဘိ၊ အပရာပရိမည္။

( ၄ ) အေဟာသိကံ-ကံသာျဖစ္၍ အက်ိဳးမေပးေသာကံ-ဟူသည္ အၾကင္ ဒိ႒ဓမၼေ၀ဒနီယကံ၊ ဥပပဇၨေ၀ဒနီယကံ၊ အပရာပရိယေ၀ဒနီယကံ တို႔သည္ မိမိတို႔ အက်ိဳးေပးရာကာလတို႔၌ အေၾကာင္းမသင့္ အခြင့္မသာ၍ အက်ိဳးမေပးၾကရေပ။ ထိုကံတို႔သည္ပင္လွ်င္ အေဟာသိကံတို႔ ျဖစ္သြားၾကရေပသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ အက်ိဳးမေပးျပန္၊ အေဟာသိကံ၊ အမွန္ျဖစ္ေပသည္။

ဤကဲ့သို႔ ကုသိုလ္ကံတို႔သည္ အက်ိဳးေပးရာကာလအားျဖင့္-
၁။ ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ိဳးေပးေသာကံ။
၂။ ဒုတိယဘ၀၌ အက်ိဳးေပးေသာကံ။
၃။ တတိယဘ၀မွစ၍ နိဗၺာန္ေရာက္သည့္ ဘ၀တိုင္ေအာင္ အက်ိဳးေပးေသာကံ။
၄။ ကံသာျဖစ္၍ အက်ိဳးမေပးေသာကံ။
ဟူ၍ ၄-မ်ိဳး ကြဲျပားလ်က္ ရွိၾကေပသည္။

အကုသိုလ္ကံတို႔သည္လည္း ကုသိုလ္ကံတို႔ကဲ့သို႔ပင္ အက်ိဳးေပးရာကာလအားျဖင့္ ၄-မ်ိဳးကြဲျပားလ်က္ ရွိၾကေပသည္။

ဆရာေတာ္ ဦးသုနႏၵ